برخی ملاحظات درباره ” کرونا ” و تحولات در فرهنگ بشریت
بسیاری از اندیشمندان معتقدند مسائل ” کرونا ” آنچنان گسترده و جهانی است که مناسبات ” پساکرونا “, تمام عرصه های حیات بشر را در آینده متحول خواهد کرد. سایت ” دکوراسیون بهفرم ” پیش تر درباره تاثیرات اقتصادی این اپیدمی جهانی مطالبی منتشر کرده است.
ما در اینجا تنها به برخی وجوه فرهنگی این تغییرات اشاره می کنیم. شاید مهمترین درس ” کرونا ” به بشریت آن بود که علیرغم پیشرفتهای علمی, صنعتی و . . . کشاورزی, انسان هنوز هم در این جهان بسیار آسیب پذیر است. حکیم بزرگ نیشابور قرنها پیش به فراست گوئی همین نکته را بما یادآور شده بود که دنیا جای غرور نیست.
واقعیت آنست که مساله ” کرونا ” را بسیاری از کشورهای دنیا در ابتدا چندان جدی نگرفتند. یکی از دلائل شیوع گسترده جهانی این ویروس نیز همین اهمال, ساده انگاری و برخی اندیشه های توطئه پندار بود. اما به زودی همگان متوجه شدند که این ویروس ” نادیدنی ” را نمی بایست دست کم گرفت.
به این ترتیب هر کشور, به فراخور موقعیت و توان اقتصادی و نظام سلامت خود دست به کار شد. از آنجا که این ویروس نسبتا ناشناخته بود و خیلی سریع بخش قابل توجهی از جهان را گرفتار کرد, کشورهای مختلف برای مقابله با آن راههای گوناگونی را انتخاب نمودند.
اختصاص مبالغ بسیار بزرگ در امریکا و اتحادیه اروپا, نشان میدهد که آنان کاملا متوجه و نگران ابعاد غیرقابل پیش بینی این بحران برای اقتصادشان هستند. اما روشن نیست که آیا همینقدر حساسیت در مورد تبعات روحی و انسانی ” کرونا ” هم وجود داشته باشد.
عرصه فرهنگ شامل طیف گسترده ای از مسائل علمی, انسانی و . . . طبیعی است. ” فرهنگ ” نقش بسیار جدی در زندگی جوامع داشته و از دیرپاترین عرصه های حیات بشر بشمار میرود. اما شاید مهمترین تفاوت آن با عرصه صنعت, کشاورزی و تجارت, سرعت بسیار پائین تغییرات در عرصه فرهنگ باشد. ” فرهنگ ” ها نه به آسانی بوجود آمده و تغییراتشان نیز عموما بسیار بطیئ و زمانبر است.
اما اوضاع همیشه اینطور نبوده و عموما سرعت تحولات فرهنگی در جریان حوادث بزرگ تاریخ بکلی متفاوت از گذشته است. متفکر بزرگی میگوید انسانها در این دوران هم ” زود ” و ” بسیار ” می آموزند. لذا بعید نیست که ” کرونا ” نیز با توجه به جهان شمول بودن , چنین تاثیر جهشی بر تمام عرصه های حیات بشری, از جمله فرهنگ بشریت داشته باشد.
با توجه به مجموع آنچه عرض شد, بنظر میرسد بهتر است در این مورد نیز از افراط و تفریط دوری گزید. بی توجهی و اهمال در موضوع ” کرونا ” موجب مشکلات دوچندان برای جامعه جهانی شد. تصورات سهل انگارانه درباره ” دامنه عظیم ” و سرعت تاثیرات فرهنگی ” پسا کرونا ” نیز میتواند مخاطره آمیز باشد. تغییر الگوهای ریشه دار در فرهنگ جوامع, عموما نیاز به فرصت و کار جمعی بسیار دارد.
سعدی بزرگ که خود از معتقدان عدم امکان تربیت مردمان نا اهل است, سخن دیگری نیز دارد که شاید آنرا بتوان به موضوع این یادداشت مربوط نمود. او انسانها را نصیحت میکند که برای حصول هر گنج, باید کار کرد و رنج برد !
یووال نوح حراری و بیل گیتس از جمله کسانی هستند که در موضوع مطلع این یادداشت, نقطه نظرات قابل تاملی ارائه نموده اند. فایل PDF و صوتی مقاله این محقق ارزنده اسرائیلی با عنوان ” جهان, پس از ویروس کرونا ” را به راحتی میتوان در اینترنت یافت.
لینک مصاحبه جالب و قابل تامل این کارآفرین برجسته آمریکائی در اینستاگرام را نیز ما اینجا باشتراک میگذاریم.
دیدگاههای قابل تامل و البته انسانی بیل گیتس درباره اپیدمی جهانی ” کرونا “